Afval voorkomen
Huishoudelijk restafval bestaat voor gemiddeld 8% uit luiers en incontinentiemateriaal. Jaarlijks wordt er ongeveer 400 duizend ton van deze afvalstroom bij huishoudens en bedrijven/instellingen geproduceerd. Recycling is zowel wat betreft capaciteit als techniek problematisch. Daarom zetten veel gemeenten niet in op aparte inzameling of zetten dit stop (VANG)
De gemeente Aalten kiest ervoor in te zetten op vermindering van luierafval door wasbare luiers te subsidiëren. Ouders krijgen bij de geboorte van een kind een waardebon t.w.v. 50 euro voor een proefpakket wasbare luiers. Daarna kunnen ouders een aanvraag doen voor een subsidie van 50% van het aankoopbedrag met een maximum van 200 euro. Een aanvraag kan tot uiterlijk de 2e verjaardag van het kind. De regeling is op 1 juni 2022 gestart. In het eerste jaar is voor 10% van het aantal geboren baby’s in de gemeente gebruik gemaakt van de regeling.
In de promotie van deze regeling is ingezet op kostenbesparing. De gemeente Aalten heeft een omgekeerd inzamelingssysteem (Diftar) en de gemeenteraad vindt het belangrijk dat de bijdragen voor inwoners zo laag mogelijk blijven. Het uitgangspunt in Aalten is ‘de vervuiler betaalt’. Per zak afval van maximaal 6 kilo betaalt een inwoner € 1,80.
Uitgangspunten bij gegevens
- Berekeningen gaan uit van 10% deelname van alle kinderen die in een jaar geboren worden (hierin volgen we de gemeente Aalten).
- Deelname betekent gebruik maken van de volledige subsidieregeling van € 250 (€ 50 voor de waardebon + € 200 voor een pakket wasbare luiers)
- In de gemeente Aalten worden gemiddeld 250 kinderen per jaar geboren.
- In Nederland werden in 2021 178.506 baby’s geboren (CBS)
- We gaan uit van een luierperiode van gemiddeld 3 jaar. (Milieu centraal, Luiergids, WasbareluierWereld)
- We gaan uit van gemiddeld 815 kilo luierafval per kind/per luierperiode bij gebruik van wegwerpluiers. (Happy nappy zegt ruim 750 kg, Milieu Centraal zegt ‘tot wel 900 kg’ en Consumentenbond zit daar tussenin met ca. 815 kilo en dat nemen we als uitgangspunt.)
- We gaan uit van 459 kilo luierafval per kind/per luierperiode bij gebruik van herbruikbare luiers, gemiddeld 119 kg per jaar. (Consumentenbond)
- Een gemiddelde wegwerpluier weegt 250 gram en kost 22 cent (Happy nappy, Kaatje Katoen, Milieu Centraal) Opmerking: vanwege inflatie is de prijs van luiers flink opgelopen en variëren de kosten van 13 tot 56 cent per luier (Luier.nl).
- Een opgevouwen wegwerpluier is 1cm dik.
- De Eiffeltoren is 317 meter hoog, dus 31.700 centimeter.
- Gemiddeld gebruikt een baby 5 luiers per dag gedurende een luierperiode van 3 jaar. Dat zijn er afgerond 5500 per luierperiode. (Luier.nl, Wasbaar Wonderland, Milieu Centraal)
- Met herbruikbare luiers wordt gemiddeld ruim 300 kg CO2 bespaard per luierperiode, dus 100 kg per jaar. Dit is gebaseerd op berekeningen van de Consumentenbond die zegt dat met het gebruik van herbruikbare luiers 27% (met droger) tot 49% (zonder droger) CO₂-uitstoot bespaard kan worden. De uitstoot van het gebruik van wegwerpluiers in een hele luierperiode is 800,2 kg (Consumentenbond), dus resp 27% en 49% is een besparing van 216 tot 392 kg, gemiddeld is dat 304 kilo per periode.
- Een gemiddelde benzine personenauto die per jaar 15.000 kilometer rijdt heeft een CO2-uitstoot van ca. 3.360 kg per jaar. (Dutch Renewergy)
Achtergrond bij gegevens
Afvalreductie
Per kind per luierperiode is de afvalbesparing 356 kg (815 kg min 459 kg). Dat is afgerond 119 kg afvalreductie per jaar per kind (356 kg gedeeld door 3 = 118,66 kg).
In Aalten is de afvalreductie bij 10% deelname van de in totaal 250 baby’s afgerond 3000 kg per jaar (25 baby’s x 119 kg = 2975 kg).
Het potentieel voor Nederland is een extrapolatie van de behaalde resultaten van dit initiatief: Bij 10% deelname van de in totaal 178.506 geboren baby’s in een jaar, zou de afvalreductie in Nederland potentieel afgerond 2.100.000 kg per jaar kunnen zijn (17.850 baby’s x 119 kg = 2.124.150 kg).
Besparing luiermateriaal
Als 10% van de geboren baby’s in Nederland wasbare luiers gebruikt, besparen we afgerond 46.000.000 wegwerpluiers per jaar (17.850 baby’s x 2555 luiers per jaar = 45.606.750). Dat zijn 1438 eiffeltorens bovenop elkaar (45.606.750 cm wegwerpluiers gedeeld door 31.700 cm)
CO2-reductie
Gemiddeld genomen wordt per luierperiode ruim 300 kg CO2 bespaard. Met het aantal van 17.850 geboren baby’s per jaar is dat afgerond 16.000.000 kg CO2 reductie per luierperiode. (53550 baby’s (= 17.850 x 3) x 300 kg CO2 = 16.065.000 kg CO2).
Dat is evenveel als 4781 personenauto’s in een luierperiode uitstoten (16.065.000 kg gedeeld door 3360 kg).
Kostenbesparing per gezin per luierperiode
Afvalkosten: De gemeente Aalten werkt met Diftar. Per storting wordt er in Aalten gemiddeld 5,5 kg gestort in een ondergrondse container. Een storting kost € 1,80. Voor 119 kg luierafval heb je dus 22 stortingen nodig, wat afgerond € 40,- besparing per jaar oplevert (22 x 1,80 = 39,6). Dat is € 120,- voor een luierperiode.
Aanschafkosten: Aanschafkosten voor zowel wegwerpluiers als herbruikbare luiers variëren enorm. Ten eerste zijn er grote verschillen tussen budget producten en high-end producten, zowel bij wegwerp- als wasbare luiers. Daarbij heb je bij herbruikbare luiers te maken met extra gebruikskosten voor o.a. energie en wasmiddel voor de wasbeurten. The Green Butt heeft dit allemaal op een rijtje gezet en geconcludeerd dat een besparing van ruim 650 euro gemiddeld is. (The Green Butt)
Partijen in beweging
Dit initiatief heeft veel andere partijen in beweging gekregen door samenwerking, bewustwording en kennisdeling. Zo zijn onder 7 verloskundigenpraktijken folders met de regeling verspreid en is het initiatief in de faceboekgroep Wasbare Luiers gedeeld (12.300 leden). Binnen 6 maanden na de start van de regeling hebben vijf andere gemeenten verspreid over Nederland interesse getoond. Afvalinzamelaar ROVA (waar 23 gemeenten onder vallen) heeft de gemeente Aalten uitgenodigd om het project/regeling te presenteren. CirkelWaarde volgt de ontwikkelingen met aandacht. Verder is er contact geweest met vier webwinkels van wasbare luiers en was 1 kinderdagverblijf geïnteresseerd om als bedrijf mee te doen aan de regeling. Ook hebben ouders van buiten de gemeentegrenzen zich gemeld omdat zij mee wilden doen. Intern bij de gemeente Aalten is er vooral enthousiasme vanuit de raad. Een bestuurder heeft het initiatief zelfs mede vorm gegeven.
Bronnen
- Gesprekken met Jan ten Klooster, beleidsmedewerker Geluid en Afval bij gemeente Aalten
- Gesprek van Marjolein Mann van ROVA / CirkelWaarde
- ‘Luierketen’ van VANG huishoudelijk afval
- ‘Luiers’ van Milieu Centraal
- Luiers in de aanbieding, Luier.nl
- ‘Wasbare luiers of wegwerpluiers’ van de Consumentenbond’
- ‘Monitoring afvalcijfers’ van Afval Circulair
- ‘Huishoudelijk afval per gemeente per inwoner’ van CBS
- ‘Hoeveel luiers per dag’ van de Luiergids
- ‘Cijfers over geboorte’ van Nederlands Jeugdinstituut
- ‘Gemeentelijke afvalkosten gaan omlaag door subsidieregeling voor wasbare luiers in Aalten’ van De Verschilmakers
- ‘Voordelen van wasbaar luieren’ van Wasbaar Wonderland
- ‘Voordelen wasbare luiers’ van WasbareluierWereld
- ‘Wat zijn de voordelen van wasbare luiers?’ van Mama GlOW
- Wegwerp luiers vs wasbare luiers, wat is goedkoper in 2023? van The Green Butt
- ‘Waarom wasbare luiers?’ van Happy Nappy
- ‘Hoeveel CO2 stoot een gemiddelde benzineauto per jaar uit’ van Dutch Renewergy
- ‘De Eiffeltoren’ van Wikipedia
- ‘Subsidie herbruikbare luiers wordt uitgebreid’ van Nieuwsblad
- ‘Tot 200 euro subsidie voor wasbare luier’ van De Gelderlander